Theo báo cáo của Cục phòng, chống tệ nạn xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), trong 10 năm trở lại đây, ở Việt Nam đã có khoảng 10 vạn người nghiện ma tuý, trong đó có tới 70% số người nghiện dưới 30 tuổi, đặc biệt có tới 50% tổng số người nghiện là trẻ em (dưới 16 tuổi). Sa vào ma túy là con đường ngắn nhất dẫn tới sự hủy hoại chính mình ở cả hiện tại và tương lai; mà các em bị hủy hoại, tức là ảnh hưởng đến tương lai của đất nước. Đây là một vấn đề gây lo lắng, bức xúc cho các nhà giáo dục và toàn xã hội nói chung.
Ngoài ra, số liệu của Bộ Y tế cũng cho biết, hiện cả nước có hơn 197.000 người nhiễm HIV, trong đó năm 2011 có hơn 14.000 người xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV và hầu hết ở lứa tuổi khá trẻ, từ 20 - 39 tuổi chiếm 82% và lây truyền qua đường máu (46,7%) và tình dục (41,4%) là chủ yếu. Mặc dù tỷ lệ nhiễm HIV/AIDS giảm dần, tuy nhiên, nguy cơ tiềm tàng cao ở nhóm nghiện chích ma tuý vẫn đang là mối nguy cho cả cộng đồng.
Trong những năm gần đây, tệ nạn ma tuý và tội phạm ma tuý ở nước ta diễn biến rất phức tạp. Ma tuý đã vào trường học, rình rập từng nhà, từng ngõ ngách gây ra những cái chết dần chết mòn không những cho người nghiện, mà cả gia đình họ. Nghiện ma tuý cũng là nguyên nhân gây ra những tệ nạn xã hội khác. Đa số người nghiện ma tuý, để có tiền mua ma tuý đều phạm tội trộm cắp, cướp giật, lừa đảo. Theo một nguồn thông tin, khoảng 75% các tội phạm hình sự có nguyên nhân bắt nguồn từ những người nghiện ma tuý. Đa số những người bị nhiễm HIV/AIDS là những người nghiện hút.
Tội phạm về ma túy liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn, địa bàn hoạt động và mang tính quốc tế cao hơn; gắn kết chặt chẽ với các loại tội phạm tham nhũng, rửa tiền và buôn bán vũ khí. Số người sử dụng các loại ma túy tổng hợp, tân dược gây nghiện và các loại ma túy mới có xu hướng gia tăng, tập trung vào đối tượng là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên ở khu vực đô thị. Nguy cơ tái trồng cây thuốc phiện và cây cần sa còn tiềm ẩn ở nhiều địa phương. Theo ông Tạ Đức Ninh, nếu không có những giải pháp đồng bộ, lâu dài thì tệ nạn ma túy có thể vượt ra khỏi tầm kiểm soát, để lại hậu quả nghiêm trọng, khó lường cho xã hội.
Tất cả những diễn biến trên đang khiến cho tình hình tội phạm ma túy ngày càng trở nên phức tạp và một điều tất yếu, gia tăng tội phạm ma túy sẽ kéo theo nhiều tệ nạn cũng như các loại hình tội phạm khác, đe dọa đến tình hình an ninh, trật tự quốc gia, đến cuộc sống lành mạnh của người dân và sự băng hoại đạo đức của xã hội.
Trong những năm qua, công tác tuyên truyền, giáo dục phòng chống ma túy đã được triển khai tại nhiều trường học, tuy nhiên hiệu quả đạt được chưa thực sự như mong muốn. Nhiều em học sinh thiếu kiến thức, thậm chí nhận thức sai lệch về các vấn đề liên quan đến ma túy, từ đó dẫn tới việc không đủ khả năng để phát hiện, tự bảo vệ mình trước những tình huống nguy hiểm, dễ “sa chân” vào tệ nạn này lúc nào không hay biết. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này đó là chưa có tài liệu chính thống về phòng, chống ma túy học đường cho các em học sinh nói riêng và cộng đồng nói chung.
Trong những năm đó, hành trình của Viện PSD còn là rất nhiều chương trình chia sẻ kỹ năng phòng chống ma túy học đường, cho hàng trăm nghìn học sinh THCS, THPT trên địa bàn Hà Nội và tỉnh thành. Viện PSD cũng đã khảo sát nghiên cứu về thực trạng nhận thức của học sinh, sinh viên về ma túy; về nhu cầu của học sinh, cha mẹ học sinh về phòng, chống ma túy trong học đường.
Kết quả cho thấy sự khẩn thiết phải đưa kiến thức, kỹ năng phòng, chống ma túy tiếp cận gần hơn với các em học sinh, với các bậc cha mẹ học sinh với nhiều cách thức đa dạng, nhiều loại hình truyền thông. Do vậy, đội ngũ chuyên gia PSD đã ấp ủ ý định cần phải xây dựng được hệ thống tài liệu phòng, chống ma túy cho các đối tượng khác nhau: học sinh, cha mẹ học sinh, giáo viên…
Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” ra đời sau quãng thời gian 5 năm “thai nghén” đã nhanh chóng nhận được sự quan tâm của nhiều người. Đến thời điểm hiện tại, đây là bộ tài liệu chính thống đầu tiên về phòng, chống ma túy học đường. Những kiến thức, kỹ năng cần thiết về ma túy mà Bộ tài liệu cung cấp cho các em học sinh, phụ huynh, giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục sẽ trở thành sức mạnh giúp đẩy lùi tệ nạn ma túy ra khỏi môi trường học đường.
PV
